Ανάλυση κοινωνικών ωφελειών-κόστους σε μέσα σταθερής τροχιάς : μελέτη περίπτωσης επεκτάσεων της Αττικό Μετρό

Abstract

Ο στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η εκτίμηση της αποδοτικότητας, από κοινωνικοοικονομική σκοπιά, μεγάλων επενδυτικών σχεδίων μέσω της μεθόδου Ανάλυσης Κοινωνικών Ωφελειών – Κόστους. Το επενδυτικό σχέδιο που επιλέχθηκε ως μελέτη περίπτωσης είναι η κατασκευή των επεκτάσεων (υπό κατασκευή και υπό μελέτη) του συστήματος μετρό του λεκανοπεδίου Αττικής. Ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα γεννήθηκε η ανάγκη αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων που αφορούσαν έργα του δημόσιου τομέα. Από τότε μέχρι σήμερα η ανάγκη έχει γίνει πλέον απαίτηση και η αξιολόγηση σχεδίων επένδυσης αποτελεί βασική προϋπόθεση για την υλοποίησή τους. Στη διάρκεια του χρόνου αναπτύχθηκαν διάφορες μέθοδοι αξιολόγησης επενδύσεων. Ειδικότερα, η ανάλυση Κοινωνικών Ωφελειών – Κόστους είναι ένας πρακτικός τρόπος προσδιορισμού της ωφελιμότητας των οικονομικών αποφάσεων όταν είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις μακροχρόνιες και τις ευρύτερες επιπτώσεις τους. Στην ουσία εκτιμώνται τα κόστη και οι ωφέλειες που συνδέονται με το υπό εξέταση σχέδιο επένδυσης και συγκρίνονται μεταξύ τους, ώστε να προκύψει το καθαρό όφελος (ή ζημία) που συνεπάγεται η υλοποίησή της. Η εκτίμηση του κόστους και των ωφελειών ενός έργου υποδιαιρείται σε τρία επιμέρους στάδια: I. Στον προσδιορισμό των ετήσιων ροών ωφελειών και κόστους, σε φυσικά μεγέθη. II. Στη χρηματική αποτίμηση των μεταβολών στις ποσότητες. III. Στην αναγωγή των ετήσιων ποσοτικών επιπτώσεων σε παρούσες αξίες. Τα ποσοτικά κριτήρια, με τα οποία μετρούμε το βαθμό επιτυχίας ή την οικονομική αποτελεσματικότητα του σχεδίου επένδυσης (κριτήρια επένδυσης) είναι συνήθως τα εξής τρία: 1. Η Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ). 2. Ο Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (ΕΣΑ). 3. Ο Λόγος Ωφελειών – Κόστους (ΛΩΚ)