Η ελληνική εξωτερική πολιτική και η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι (2008)

Abstract

Η εξωτερική πολιτική που εφαρμόζει η Ελλάδα συναρτάται με τη γεωπολιτική θέση της ελληνικής επικράτειας. Δεδομένου ότι η χώρα ανήκει στο υποσύστημα των Βαλκανίων, η σχέση της με τα γειτονικά σε αυτήν κράτη, είναι καθοριστική για το ρόλο που καλείται να αναλάβει στη βαλκανική περιφέρεια. Η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, είχε ως αποτέλεσμα την αναδιάρθρωση του διεθνούς συστήματος, κάτι που δεν άφησε ανεπηρέαστη την περιφέρεια. Στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, δημιουργήθηκαν νέα κράτη από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Η θέση της χώρας μας στη νέα αυτή πολιτική πραγματικότητα, επηρεάστηκε από την επανεμφάνιση του μακεδονικού ζητήματος, με τη νέα του μορφή, δηλαδή ως διμερές πρόβλημα μεταξύ Ελλάδας και Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, όσον αφορά την ονομασία της δεύτερης. Η Ελλάδα επέλεξε να εφαρμόσει μια πολιτική που θα προωθούσε τα συμφέροντά της και το ρόλο που καλείται να έχει ως «κράτος-οδηγός» στα Βαλκάνια. Αυτή η πολιτική βασίζεται στη ρεαλιστική προσέγγιση των διεθνών σχέσεων, που πρεσβεύει ότι τα κράτη πρέπει να συμπεριφέρονται με τρόπο ορθολογικό, προβαίνοντας στο σωστό υπολογισμό κόστους - οφέλους και επιλέγοντας τη στρατηγική εκείνη που θα παρέχει τα μέγιστα οφέλη προς το συμφέρον του κράτους. Ωστόσο, η εφαρμογή αυτής της πολιτικής θα ήταν πιο αποτελεσματική για τη χώρα μας εφόσον επιλυθεί η ονοματολογική διαφορά με την ΠΓΔΜ. Η Ελλάδα έθεσε βέτο στην προοπτική πλήρους ένταξης της γείτονος, στο θεσμό του ΝΑΤΟ, κάνοντας σαφές πως η επίλυση αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση για την ευρω-ατλαντική πορεία της Π.Γ.Δ.Μ. Αν και η χώρα μας καταδικάστηκε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για το βέτο, κατάφερε να αναγάγει τη διμερή αυτή διαφορά, σε ζήτημα που άπτεται ολόκληρης της Ατλαντικής Συμμαχίας, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτόν τη θέση και τα συμφέροντά της.