Η Κίνα ως αναδυόμενη δύναμη στο διεθνές σύστημα (Δημογραφικές, οικονομικές, στρατιωτικές & τεχνολογικές πτυχές)

Abstract

Μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού στα τέλη του προηγούμενου αιώνα, ο συσχετισμός δυνάμεων στο διεθνές σύστημα μεταβλήθηκε, αφήνοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ως την μοναδική παγκόσμια υπερδύναμη, σ' ένα μέχρι πρότινος διπολικό σύστημα ισχύος. Το κενό που άφησε πίσω της η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης άρχισε να καλύπτεται στο πέρασμα του χρόνου από περιφερειακές δυνάμεις όπως η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Με την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανακόπτεται κατ' εξακολούθηση από την αδυναμία υλοποίησης του πολιτικού σκέλους της Ένωσης, η Κίνα βρήκε πρόσφορο έδαφος, ώστε να προσπαθήσει να διεκδικήσει μια θέση στρατηγικής ισχύος στο άναρχο διεθνές σύστημα . Έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο εθελούσιας απομόνωσης, που είχε βασιστεί στην ξενοφοβία, την εσωστρέφεια και την πολιτική «ύπνωση», οι εσωτερικές πολιτικές επιλογές της Κίνας, οι οποίες βασίστηκαν στην πολιτική των «ανοικτών θυρών» και της εξωστρέφειας έφεραν και πάλι στο προσκήνιο την πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου ως μια υπολογίσιμη δύναμη στην παγκόσμια σκακιέρα. Όπως κάθε κράτος επιδιώκει τη μεγιστοποίηση της ασφάλειάς του μέσα από τη «δύναμη» και τον «πλούτο» , έτσι και η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας εφαρμόζει τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία μια εσωτερική πολιτική η οποία βασίζεται στην υλοποίηση της επιδίωξης του κεντρικού πολιτικού στόχου, που δεν είναι άλλος από την αύξηση της εθνικής ασφάλειας της χώρας, μέσα από την οικονομική, στρατιωτική και τεχνολογική ανάπτυξη. Το βασικό ερώτημα επομένως της παρούσης έρευνας δεν είναι άλλο από το εάν η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας θα καταφέρει μακροπρόθεσμα να υλοποιήσει αυτές της τις επιδιώξεις ώστε να αναχθεί σε παγκόσμια υπερδύναμη από περιφερειακή δύναμη που θεωρείται έως και σήμερα. Οδηγός και βασικό εργαλείο στην εν λόγω ανάλυση καθίσταται η θεωρία της ρεαλιστικής προσέγγισης των διεθνών σχέσεων. Μέσα από την εφαρμογή του πολιτικού ρεαλισμού θα επιχειρήσουμε την κατανόηση των δεδομένων που παρατίθενται και την ανάλυσή κάθε πτυχής της έρευνας, δημογραφικής, οικονομικής, στρατιωτικής και τεχνολογικής, ώστε να διεξαχθεί η αποτίμηση της κινεζικής προσπάθειας, η οποία θα οδηγήσει στην απάντηση του βασικού ερωτήματος της παρούσης διπλωματικής εργασίας. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται ανάλυση των δημογραφικών στοιχείων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, τα οποία περιλαμβάνουν την ηλικιακή δομή του πληθυσμού, τον ρυθμό ανάπτυξης και την πυκνότητα του πληθυσμού, τον δείκτη θνησιμότητας και την αστικοποίηση του πληθυσμού, τη δομή της οικογένειας, το ποσοστό του αναλφαβητισμού αλλά και την εκπαίδευση και τις δαπάνες για την παιδεία των κινέζων πολιτών. Στη συνέχεια παρατίθενται και αναλύονται οι οικονομικές πτυχές της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, μέσα από αναφορές στην συνολική εξέλιξη της κινεζικής οικονομίας των τελευταίων 30 ετών, στη σύνθεση του ΑΕΠ, στην ένταση της βιομηχανικής παραγωγής, στο εξωτερικό εμπόριο, τις κινεζικές επενδύσεις, τις άμεσες και έμμεσες ξένες επενδύσεις αλλά και το κινεζικό δημοσιονομικό και τραπεζικό σύστημα. Κατόπιν, γίνεται αναφορά στα στρατιωτικά στοιχεία της Κίνας. Περιγράφεται το νέο περιβάλλον ασφαλείας και η πολιτική ασφαλείας της χώρας, αναλύεται η δομή και η ισχύς των τριών όπλων (στρατός ξηράς, πολεμική αεροπορία και πολεμικό ναυτικό), γνωστοποιείται η ύπαρξη όπλων μαζικής καταστροφής (πυρηνικός εξοπλισμός, βιολογικά όπλα) καθώς επίσης και οι καινοτομίες που αναπτύσσονται μέσα από εφαρμογή των εξελιγμένων επιστημονικών μεθόδων και της τεχνολογικής εξέλιξης. Η παρούσα ανάλυση ολοκληρώνεται με την διερεύνηση των τεχνολογικών πτυχών, ιδιαίτερα όσον αφορά στην επιστημονική και τεχνολογική δομή της χώρας, στα εθνικά προγράμματα για την επιστήμη και την τεχνολογία, στα προγράμματα για την έρευνα και την ανάπτυξη βασικών τεχνολογιών, στη διεθνή συνεργασία στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας, στη βιομηχανία της πληροφόρησης καθώς και στη διαστημική τεχνολογία και τις δραστηριότητες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στο διάστημα.