Μελέτη των ναυτιλιακών κύκλων και η επίδρασή τους στην πολιτική ναυλώσεων

Abstract

Η παρούσα πτυχιακή εργασία θα καταστήσει σαφές ότι η ναυτιλιακή δραστηριότητα υπόκειται σε διακυμάνσεις οι οποίες και έχουν αντίκτυπο στις εργασίες των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, αλλά και όλων των υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στο χώρο της ναυτιλίας, όπως οι Τράπεζες και τα Ναυπηγεία. Οι διακυμάνσεις αυτές αυξάνουν την αβεβαιότητα και τον κίνδυνο της ναυτιλιακής αγοράς και καθιστούν τη δουλειά ενός ναυτιλιακού manager πολύ δύσκολη, αλλά και κερδοφόρα. Κατά τη διάρκεια ενός ναυτιλιακού κύκλου η αγορά περνάει από κάποια στάδια. Κατά την άνοδο της ναυλαγοράς, και μετά από κάποιο στάδιο αναμονής των πλοιοκτητών που περιμένουν να δουν την αντίδραση της αγοράς, αυξάνεται η ζήτηση χωρητικότητας και ανεβαίνει το επίπεδο των ναύλων. Οι πλοιοκτήτες ξαναβάζουν στην αγορά τα παροπλισμένα πλοία και πλοία από άλλες αγορές, υπάρχει δηλαδή ελαστικότητα υποκατάστασης, και τοποθετούν νέες παραγγελίες πλοίων. Σημαντική αύξηση υπάρχει και στη ζήτηση για αγορές μεταχειρισμένων πλοίων, οι τιμές των οποίων είναι υψηλές λόγω του ότι είναι ετοιμοπαράδοτα. Η γενική αισιοδοξία ωθεί τους πλοιοκτήτες στην προσπάθεια εκμετάλλευσης της ανόδου των ναύλων με την τοποθέτηση παραγγελιών πλοίων, τα οποία συνήθως είναι μεγάλα και σύγχρονα για να εξοικονομήσουν τα οφέλη από τις οικονομίες κλίμακας. Από κάποιο σημείο όμως και έπειτα, η ναυλαγορά αρχίζει να πέφτει. Η προσφορά χωρητικότητας είναι πολύ πιο μεγάλη από τη ζήτηση και γι'αυτό οι ναύλοι αρχίζουν να πέφτουν. Μεγάλα προβλήματα στην αγορά προκαλούνται με την παράδοση των νεόκτιστων πλοίων, και η οποία προκαλεί περαιτέρω επιδείνωση της αγοράς. Στην αγορά επικρατεί απαισιοδοξία και όπως είναι φυσικό η κακή αυτή ψυχολογία επιδρά αρνητικά στην αγορά. Τα μη ανταγωνιστικά πλοία παροπλίζονται και άλλα πωλούνται για παλιοσίδερα. Ο ναυτιλιακός κύκλος δεν είναι τίποτα άλλο από ένα μηχανισμό εξισορρόπησης της προσφοράς με την ζήτηση χωρητικότητας κατά τον οποίο σημαντικό ρόλο παίζει η ικανότητα πρόβλεψης των κινήσεων των ναύλων και η μετέπειτα σωστή χρονική τοποθέτηση των επενδύσεων. Το σωστό timing καθορίζει την επιτυχία ή αποτυχία ενός ναυτιλιακού manger. Στον ναυτιλιακό κύκλο κρίνεται κατά πόσο ο ναυτιλιακός manager μπορεί να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της αγοράς, κατά πόσο δηλαδή μπορεί να προβλέψει σωστά την χρονική στιγμή που θα μπει και θα βγει από την αγορά. Η κοινή πρακτική στη ναυτιλιακή αγορά είναι οι πλοιοκτήτες να τοποθετούν παραγγελίες μόλις δημιουργηθούν ελαστικές προβλέψεις, όταν δηλαδή πιστεύεται ότι οι ναύλοι θα ανέβουν. Το πρόβλημα είναι ότι μερικές φορές, οι πλοιοκτήτες αργούν να τοποθετήσουν παραγγελίες πλοίων, γιατί αργούν να εμπιστευτούν την αγορά, με αποτέλεσμα πολλές από τις παραδόσεις των πλοίων να γίνονται όταν η ναυλαγορά βρίσκεται ήδη σε κρίση και έτσι να επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο η κατάσταση. Ανάλογη πορεία με αυτή του ναυτιλιακού κύκλου διαγράφει και η ναυτιλιακή χρηματοδότηση. Όσο η αγορά βρίσκεται σε άνοδο, η χρηματοδότηση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων γίνεται πιο εύκολα και ευνοϊκότερους όρους για αυτές, καθώς η αισιοδοξία που επικρατούν και η αύξηση των περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων ενισχύουν την ασφάλεια του δανείου. Με άλλα λόγια υπάρχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην ικανότητα του δανειζόμενου να αποπληρώσει το δάνειο. Όταν όμως η ναυλαγορά βρίσκεται σε ύφεση, η απαισιοδοξία και τα χαμηλά κέρδη καθιστούν αμφίβολη την ικανότητα αποπληρωμής του δανείου και γι'αυτό ένας πλοιοκτήτης δύσκολα πια μπορεί να λάβει χρηματοδότηση. Σημαντικό στοιχείο επίσης για την χρηματοδότηση ενός πλοιοκτήτη είναι το όνομα και η φήμη αυτού. Γίνεται αντιληπτό ότι και η ναυτιλιακή χρηματοδότηση λειτουργεί σε μια κυκλική αγορά που ακολουθεί τον ναυτιλιακό κύκλο. Ανάλογα με την πορεία του ναυτιλιακού κύκλου πρέπει να προσαρμόζεται και η πολιτική των ναυλώσεων που ακολουθεί μια Ναυτιλιακή εταιρεία. Όσο βρισκόμαστε σε άνθηση η Ναυτιλιακή εταιρεία καλό θα ήταν να ναυλώνει τα πλοία της για βραχείες περιόδους, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη από τους συνεχώς αυξανόμενους ναύλους, ενώ αν η αγορά περάσει μια κρίση και περιέλθει μια ύφεση είναι βέβαιο ότι η μόνη της σωτηρία είναι να ναυλώσει τα πλοία της για μεγάλες περιόδους εξασφαλίζοντας ένα σταθερό εισόδημα κατά την διάρκεια της ύφεσης, έτσι ώστε να μπορέσει να αντεπεξέλθει στις συμβατικές της υποχρεώσεις και όχι μόνο. Σε αντίθετη περίπτωση το μέλλον χαρακτηρίζεται δυσοίωνο για την Ναυτιλιακή εταιρεία καθώς όπως αναλύσαμε εκτενώς και σε σχετικό κεφάλαιο οι ευκαιρίες απασχόλησης στην ελεύθερη αγορά κατά την διάρκεια της ύφεσης είναι ελάχιστες. Συμπερασματικά, υπάρχουν μέτρα που μπορεί να πάρει μια Ναυτιλιακή εταιρεία αλλά χωρίς εξασφαλισμένο αποτέλεσμα.