Το έργο αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου της Ολυμπίας μετά τις πυρκαγιές του 2007

Abstract

Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους κινδύνους για τα δασικά οικοσυστήματα. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο, ειδικά στα μεσογειακά κλίματα, όπου η δομή και σύνθεση των δασών, οι ξηροθερμικές συνθήκες και οι γεωγραφικές και νομικές ιδιαιτερότητες ευνοούν την έναρξη και τη διάδοσή τους. Παρόλο που σε αρκετές περιπτώσεις και ανάλογα με το είδος αποτελούν παράγοντα αναγέννησης, δεν παύουν να προκαλούν έντονες διαταράξεις, οι οποίες οδηγούν τις φυτοκοινωνίες πολλά στάδια πίσω στην εξέλιξη. Εκτός όμως από τις καθαρά οικολογικές επιπτώσεις, προκαλούν καταστροφικές και βάναυσες αλλαγές στον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Ένα χαρακτηριστικότατο και πρόσφατο παράδειγμα αποτελούν οι πυρκαγιές που κατέκαψαν την ολόκληρη την Ελλάδα το καλοκαίρι του 2007, με αποτέλεσμα να χαθούν, εκτός από τα εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους, κατοικίες, μνημεία και – το κυριότερο – 36 ανθρώπινες ζωές. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε στην ελληνική αλλά και στην παγκόσμια κοινή γνώμη η καταστροφή που γνώρισε ο αρχαιολογικός χώρος της Ολυμπίας. Σημαντικά ιστορικά μνημεία αντιμετώπισαν τον κίνδυνο να καούν, ενώ ήδη είχε καταστραφεί το συντριπτικό ποσοστό της βλάστησης στον ευρύτερο χώρο. Εκτός από τις καταστροφές αυτές καθαυτές, η χρονική συγκυρία επιβάρυνε ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Η πυρκαγιά κατέκαψε το χώρο όπου μετά από λίγους μήνες ήταν προγραμματισμένη η αφή της Φλόγας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008. Ήταν λοιπόν προφανές, ότι έπρεπε να αναληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες ώστε ο χώρος να αποκατασταθεί στο συντομότερο χρονικό διάστημα. Πράγματι, στις 28 Αυγούστου 2007 δύο μόλις ημέρες μετά το περιστατικό της πυρκαγιάς, συγκλήθηκε σύσκεψη φορέων στη Ζ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων στην Αρχαία Ολυμπία μετά από πρόσκληση του Υπουργείου Πολιτισμού. Στις 30 του ίδιου μήνα, συμφωνήθηκε η ανάληψη του έργου αποκατάστασης του αρχαιολογικού και ευρύτερου τοπίου της Ολυμπίας από το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικών Ερευνών – Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων & Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων, σε συνεργασία με εξωτερικούς συνεργάτες και άμεσα ξεκίνησαν τα έργα αποκατάστασης του χώρου. Το συγκεκριμένο έργο αποκατάστασης παρουσίαζε σημαντικές διαφορές σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο είχε εκτελεστεί μέχρι τότε. Η πολιτιστική αξία του τοπίου και ή ύπαρξη αρχαιοτήτων σε ολόκληρη την περιοχή έθετε περιορισμούς στη χρησιμοποίηση των διατιθέμενων τεχνικών μέσων.