Διαχείριση κινδύνου και σύγχρονα χρηματοοικονομικά παράγωγα

Abstract

Τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα και η εισαγωγή αυτών στις αγορές απέδειξε στην πορεία των ετών πως έπαιξε σημαντικό και, σε αρκετές περιπτώσεις, καθοριστικό ρόλο για τους επενδυτές, καθότι συνετέλεσαν στη μεταβολή του τρόπου διαχείρισης των κεφαλαίων. Το σύνολο των χρηματοοικονομικών παραγώγων διέπεται από ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά, μολαταύτα υπάρχουν και κάποιες ουσιαστικές διαφορές μεταξύ τους με αποτέλεσμα να διαχωρίζονται στις τέσσερις ακόλουθες βασικές κατηγορίες: τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, τα προθεσμιακά συμβόλαια, τα δικαιώματα προαίρεσης και οι ανταλλαγές απαιτήσεων. Πέρα από τις κλασικές μορφές χρηματοοικονομικών παραγώγων, με την απελευθέρωση ορισμένων αγορών, οδηγηθήκαμε και στη δημιουργία νέων μορφών παραγώγων, όπως είναι τα παράγωγα που διαπραγματεύονταν άδειες εκπομπής ρύπων, ηλεκτρική ενέργεια, θαλάσσιους ναύλους και αργό πετρέλαιο. Μια αγορά με μεγάλο ενδιαφέρον είναι αυτή η οποία διαπραγματεύεται τα παράγωγα καιρού. Μια από τις ιδιαιτερότητες των παραγώγων καιρού προκύπτει από τις ιδιαιτερότητες του υποκείμενου κινδύνου που στοχεύουν να αντισταθμίσουν. Πολύ σημαντικό ζήτημα, που απασχολεί όλους όσους συναλλάσσονται και διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο παραγώγων, είναι η τιμολόγηση των παραγώγων. Οι τρόποι τιμολόγησης βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με το είδος του παραγώγου που τιμολογείται. Σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την τιμολόγηση και τη λήψη αποφάσεων των επενδυτών αποτελεί επίσης και η μεταβλητότητα των τιμών. Ουσιαστικά, η σχέση καθοδήγησης υστέρησης όσον αφορά τις τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης και των υποκείμενων αξιών που διαπραγματεύονται στην τρέχουσα αγορά παρέχει πληροφορίες σχετικά με το πόσο γρήγορα η μια αγορά αντανακλά τις νέες πληροφορίες σε σχέση με την άλλη και κατά πόσο οι δύο αγορές είναι μεταξύ τους συνδεδεμένες και οι πληροφορίες διαρρέουν από την μια στην άλλη. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, στο πλέον ερευνητικό τμήμα της εργασίας, εκπονήθηκε μία κριτική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας με στόχο να μελετηθούν με πρακτικό τρόπο οι διάφορες παράμετροι και μεταβλητές που επηρεάζουν και επηρεάζονται από τη σχέση καθοδήγησης υστέρησης μεταξύ των αγορών των παραγώγων και των αγορών των υποκείμενων αξιών που διαπραγματεύονται, καθώς και τη μεταβλητότητα των τιμών αυτών. Απώτερος σκοπός της παρούσας ανασκόπησης ήταν να αναδειχθεί το ενδεχόμενο ύπαρξης ή απουσίας της εν λόγω σχέσης καθοδήγησης υστέρησης και πως κάθε φορά επηρεάζεται. Από τα αποτελέσματα διαφαίνεται ότι εν γένει η αγορά των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης είναι σε θέση να αφομοιώνει πιο γρήγορα κάθε είδους πληροφορία από την τρέχουσα αγορά.