Εκτίμηση της προσωπικής έκθεσης υποομάδων πληθυσμού της Αθήνας σε αιωρούμενα σωματίδια: συνεισφορά εσωτερικών και εξωτερικών πηγών εκπομπής

Abstract

Οι υψηλές συγκεντρώσεις σωματιδιακής ρύπανσης που καταγράφονται στην ατμόσφαιρα των μεγάλων αστικών κέντρων, καθώς και η συσχέτιση που παρουσιάζουν με αρνητικά συμπτώματα στην ανθρώπινη υγεία, ανέδειξαν την ανάγκη μελέτης της έκθεσης των αστικών πληθυσμών σε αυτούς τους ρύπους. Βασικός σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας ήταν ο υπολογισμός της μέσης 24-ωρης προσωπικής έκθεσης υποομάδων πληθυσμού της Αθήνας σε μικροσωματίδια PM10. Παράλληλα μελετήθηκε η επιμέρους συνεισφορά των διαφορετικών μικροπεριβαλλόντων στην ολική έκθεση, και η συμβολή συγκεκριμένων εσωτερικών πηγών ρύπανσης (κάπνισμα, μαγείρεμα) στην διαμόρφωση αυξημένων επιπέδων σωματιδιακής συγκέντρωσης. Στα πλαίσια της εργασίας αναπτύχθηκε ένα μοντέλο έκθεσης βασισμένο στην μικροπεριβαλλοντική προσέγγιση. Τα δεδομένα εισόδου που χρησιμοποιήθηκαν κατά την εφαρμογή του μοντέλου προέρχονται από πειραματικές μελέτες της ερευνητικής ομάδας στην περιοχή της Αθήνας, καθιστώντας τα τελικά αποτελέσματα αντιπροσωπευτικά για τον πληθυσμό της πόλης. Επιλέχθηκαν προς μελέτη τρεις υποομάδες πληθυσμού (παιδιά, ενήλικες εργαζόμενοι και συνταξιούχοι-ηλικιωμένοι) και αναπτύχθηκαν διαφορετικά σενάρια χωρο-χρονικής απασχόλησης για κάθε ομάδα, για εργάσιμες και μη εργάσιμες ημέρες. Τα υπολογιζόμενα επίπεδα έκθεσης συγκρίθηκαν με την 24ωρη οριακή τιμή συγκέντρωσης της Ε.Ε. για την εξωτερική ατμόσφαιρα (50μg/m3), ενώ επισημάνθηκαν βασικοί παράγοντες που φαίνεται να καθορίζουν τα επίπεδα των συγκεντρώσεων. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν σημαντικά επίπεδα προσωπικής έκθεσης και για τις τρεις υποομάδες πληθυσμού, με συγκεντρώσεις συχνά πολύ υψηλότερες των προτύπων ποιότητας της Ε.Ε. για την εξωτερική ατμόσφαιρα. Ιδιαίτερα η παρουσία καπνιστών στους εσωτερικούς χώρους αυξάνει εξαιρετικά τα επίπεδα συγκέντρωσης, καθιστώντας την ατμόσφαιρα επιβλαβή για την δημόσια υγεία. Ακόμα όμως και απουσία σημαντικών εσωτερικών πηγών ρύπανσης, τα προσωπικά επίπεδα έκθεσης, αν και χαμηλότερα από τα αντίστοιχα εξωτερικά επίπεδα, παραμένουν εν τούτοις υψηλά, ιδιαίτερα σε κεντρικές περιοχές όπου η εξωτερική ατμόσφαιρα είναι πολύ επιβαρυμένη. Τα συνολικά αποτελέσματα αναδεικνύουν την αδυναμία των μετρήσεων της εξωτερικής ατμόσφαιρας να αποτυπώσουν την πραγματική ολική έκθεση του πληθυσμού, υπογραμμίζοντας την ανάγκη εφαρμογής μοντέλων εκτίμησης προσωπικής έκθεσης κατά τον σχεδιασμό μέτρων ελέγχου της ρύπανσης και προστασίας της δημόσιας υγείας.