Μηχανισμοί δημιουργίας χρηματοοικονομικών φούσκων και οικονομικές συνέπειες

Abstract

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η μελέτη των Μηχανισμών Δημιουργίας Χρηματοοικονομικών Φουσκών και οι οικονομικές συνέπειες τους. Οικονομικές κρίσεις και χρηματοοικονομικές φούσκες είναι φαινόμενα τα οποία απαντώνται αρκετά συχνά στις αγορές περιουσιακών στοιχείων και θεωρούνται ως ένα βαθμό αλληλένδετες και αλληλοεξαρτώμενες. Η φούσκα ακινήτων που έσκασε στην Αμερική το 2008 και συμπαρέσυρε μαζί της την παγκόσμια οικονομία κατέδειξε τη σοβαρότητα των επιπτώσεων που μπορούν να έχουν τέτοιες ανισορροπίες. Αρχικά αναπτύσσεται η έννοια της οικονομικής κρίσης, τα χαρακτηριστικά της ενώ παρατίθενται οι κύριες κατηγορίες οικονομικών κρίσεων. Στην συνέχεια αναλύονται οι χρηματοοικονομικές φούσκες (έννοιες, ορισμοί), εξετάζονται τα στάδια μιας φούσκας από την στιγμή που ξεκινάει μέχρι το επώδυνο σπάσιμο της ενώ αναλύονται τα κυριότερα μοντέλα δημιουργίας χρηματοοικονομικών φουσκών τα οποία χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: 1) Τα Ορθολογικά Μοντέλα (Rational Models) τα οποία κινούνται γύρω από την υπόθεση ότι οι επενδυτές δρουν ορθολογικά και 2) Τα Συμπεριφορικά Μοντέλα (Behavioral Models) τα οποία αποκλίνουν από την υπόθεση της πλήρους ορθολογικότητας και ερμηνεύουν την δημιουργία και το σκάσιμο της φούσκας χρησιμοποιώντας εμπειρικά δεδομένα της ψυχολογίας. Η Συμπεριφορική Χρηματοοικονομική έφερε επανάσταση στην Οικονομική Επιστήμη μετά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα καθώς ανέδειξε ότι οι άνθρωποι δεν επιλέγουν πάντοτε τις επενδύσεις τους ορθολογικά και πολύ συχνά διαπράττουν γνωστικά και συναισθηματικά σφάλματα που οδηγούν σε καταστροφικές συνέπειες για τους ίδιους αλλά και στρεβλώσεις στις αγορές. Τα κυριότερα από αυτά τα συμπεριφορικά σφάλματα αναλύονται στην παρούσα εργασία.Τέλος, θα δούμε και θα αναλύσουμε τις συνέπειες που προέκυψαν από μεγάλες και διάσημες φούσκες της παγκόσμιας οικονομικής ιστορίας και θα κλείσουμε με ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα φούσκας στην Ελληνική πραγματικότητα του 19ου αιώνα (σταφιδικό ζήτημα) που οι επιπτώσεις της ταλαιπώρησαν την Ελληνική κοινωνία για αρκετά χρόνια.