Ενδοομιλικές συναλλαγές, εργαλείο πρόληψης κατά της διάβρωσης της φορολογικής βάσης

Abstract

Η τεκμηρίωση αλλά και η στρατηγική που ακολουθούν οι όμιλοι επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο, που πραγματοποιούν ενδοομιλικές συναλλαγές, αποτελεί ένα θέμα υψίστης σημασίας. Η επίτευξή μίας άριστης ενδοομιλικής τιμολόγησης υπηρεσιών και αγαθών είναι πρωταρχικός στόχος της διοίκησης των εταιρειών. Μέσω της διαδικασίας υπερτιμολόγησης ή υποτιμολόγησης των προϊόντων που διακινούνται εντός του Ομίλου ή των υπηρεσιών που παρέχονται, γίνεται προσπάθεια επηρεασμού των φορολογητέων αποτελεσμάτων τους, προκειμένου να επιτευχθεί μειωμένη φορολογική επιβάρυνση σε επίπεδο ομίλου. Αυτό επιτυγχάνεται μετατοπίζοντας φορολογητέα ύλη είτε σε χώρες με ευνοϊκότερη φορολόγηση (μειωμένος φορολογικός συντελεστής), είτε σε επιχειρήσεις στην ίδια χώρα με συσσωρευμένες ζημίες και δυνατότητα συμψηφισμού τους με κέρδη μελλοντικών χρήσεων. Από την άλλη πλευρά, η τακτική που ακολουθείται από τις επιχειρήσεις, εγείρει την ανησυχία των κατά τόπους κυβερνήσεων, οι οποίες προσπαθούν να επιβάλλουν κανόνες για να ελέγξουν το φαινόμενο αυτό. Σε παγκόσμιο επίπεδο, λεπτομερής νομοθεσία, αυστηρές απαιτήσεις τεκμηρίωσης και ποινές για τη μη συμμόρφωση επιβάλλονται από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές. Στην εργασία που ακολουθεί, γίνεται προσπάθεια παρουσίασης του εννοιολογικού και νομοθετικού πλαισίου που έχει τεθεί στην Ελλάδα. Αναλύονται οι υποχρεώσεις τεκμηρίωσης των τιμών των ενδοομιλικών συναλλαγών, καθώς και οι μέθοδοι που προτείνονται από τον Ο.Ο.Σ.Α και υιοθετούνται από την ελληνική νομοθεσία προκειμένου να επιτευχθεί η εν λόγω τεκμηρίωση. Παρουσιάζονται, επιπλέον, η προσπάθεια του Ο.Ο.Σ.Α. με τη συμβολή της ομάδας G20 το πρόγραμμα BEPS (Base Erosion and Profit Shifting) να βοηθήσουν τις κυβερνήσεις με εσωτερικά και διεθνή εργαλεία ώστε να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι τα κέρδη των επιχειρήσεων φορολογούνται εκεί που πραγματοποιείται η οικονομική δραστηριότητα που τα δημιουργεί. Τέλος, διατυπώνονται συμπεράσματα σχετικά με τα ευρήματα των προαναφερθέντων αλλά και προτάσεις για τις στρατηγικές που μπορούν να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις.